روستای تاریخی گنزق از توابع شهر سرعین استان اردبیل، با مختصات جغرافیایی ۴۸ درجه و ۸ دقیقه طول شرقی و ۳۸ درجه و ۹ دقیقه عرض شمالی، در سه کیلومتری شهر سرعیت واقع شدهاست. این روستا از شمال به اراضی اردیموسی، از جنوب به
روستای تاریخی کلخوران، از شرق به
روستای آققلعه و از غرب به شهر توریستی سرعین محدود شدهاست. ارتفاع این روستا از سطح دریا ۱۵۵۰ متر است
غارهای باستانی گنزق در روستای گنزق شهر توریستی سرعین استان اردبیل واقع شده است .این محوطه باستانی شامل قبرستان تاریخی، تپه و دخمه های صخره ای به هم پیوسته ای است که شواهد سطحی الارضی محوطه نشانگر استقرار قبل از اسلام می باشد در دوره های اسلامی روی محوطه قدیمی خانه چینه ای و خشتی دوره متأخر ساخته و به عنوان محل زندگی استفاده می شد که طی زلزله سال ۱۳۷۵ تخریب و هم اکنون این محوطه متروک و دخمه ها نیز در زیر انبوهی از آوار ناپدیده شده است. در صورت گسترش مطالعات روشمند علمی بسیاری از ناگفته های تاریخی خصوصی فرهنگ و تمدن این منطقه مشخص خواهد شد.از سوی شورای سیاستگذاری ثبت محوطه و غارهای تاریخی کنزق به فهرست آثار ملی کشور اضافه شد.به همت اداره کل میراث فرهنگی استان اردبیل، محوطه تاریخی و10 غار دستکن کنزق به عنوان آثار میراث فرهنگی کشور معرفی شد و با تایید شورای یاستگذاری به ثبت رسیدند. بر اساس این گزارش، طبق مشاهدات سطحی و اطلاعات به دست آمده اولیه، قدمت این محوطه تاریخی به دوره اسلامی نسبت داده میشود که به دلیل زلزله اردبیل قسمت اعظمی از این منطقه دچار آسیبدیدگی شده است. روستای گنزق قدمتی دیرینه دارد، که نشانههایی از آن در بقایای روستای قدیمی کنزق و غارهای طبیعی روستا قابل ملاحظه است. روستای کوهستانی گنزق با بافتی متراکم، در جوار یکی از درههای زیبای سبلان استقرار یافته است. بافت کلی روستا طرحی منظم و الگویی شطرنجی دارد. خانههای صخرهای و زیرزمینی که ابعادی متنوع و استقراری ناهمگون دارند، از ویژگیهای اصلی این روستا به شمار میروند. برخی از این خانهها دارای روزنه و نورگیر استوانهای و برخی دیگر، دایرهای شکل و یا غیرهندسی هستند.در این خانههای صخرهای طاقچههایی با طاقهای قوسی یا کندهکاری تعبیه شده است. نمونه نزدیک به این نوع خانهها را میتوان در بافت سنتی روستای میمند در استان کرمان نیز ملاحظه کرد. در خانههای جدید روستا مصالح تیرآهن، آجر، سیمان، گچ و سنگ به کار رفته است. چشمانداز کلی روستا تلفیقی از کوه، درختزار و خانههای صخرهای است. بنابراین دو نوع الگوی سکونت قدیمی و جدید در روستا وجود دارد. خانههای صخرهای که در سراسیبی تپهای به صورت خانههای زیرزمینی و با اشکال مختلف حفاری شدهاند. جنس این خانهها از سنگهای رسوبی و ماسه فشرده است. برخی از منابع آگاهی قدمت این خانهها را هزارة اول قبل از میلاد نسبت میدهند.
به گزارش ایرنا رئیس نمایندگی حفاظت محیط زیست شهرستان سرعین گفت: برنامه پاکسازی طبیعت با محوریت غارهای طبیعی و تاریخی روستای گنزق با شعار «گردشگری مسئولانه - حفاظت از تنوع زیستی» با همکاری و هماهنگی نمایندگی حفاظت محیط زیست این شهرستان، سازمان مردمنهاد طبیعتیاران سرعین، آژانس گردشگری ساوالانگشت سرعین، مهدکودک آیدین گونش و جوامع محلی برگزار شد. «ممتاز علیزاده» افزود: این برنامه با هدف جلب مشارکت شهروندان در پاکسازی و نظافت عمومی، فرهنگسازی در زمینه خودداری از رهاسازی زباله در دامان طبیعت، حفظ و نگهداری غارهای طبیعی و تاریخی و همچنین نهادینه کردن نقش غارها در حیات طبیعی جانداران و اهمیت زیستی، زمینشناسی و فرهنگی غارها اجرا شد. علیزاده با اشاره به اینکه شهرستان سرعین در مناطق مختلف دارای غارهای متعدد است و به ویژه غارهای کنزق از قابلیت بالای گردشگری برخوردارند و سالانه بازدیدهای بسیاری توسط گردشگران از این غارها انجام میپذیرد، بر اهمیت حفاظت از غارها در این منطقه تاکید کرد. وی گفت: بیشترین حجم پسماندهای جمعآوری شده مربوط به کیسهها و ظروف یکبار مصرف پلاستیکی و همچنین انواع قوطیهای آلومینیومی بود. در این برنامه برای کاهش مصرف کیسههای پلاستیکی، از کیسههای زباله تجزیهپذیر استفاده شد. او اظهار کرد: تعدادی کیسه پارچهای نیز میان شرکتکنندگان در برنامه توزیع و توسط کارشناس این نمایندگی نحوه استفاده و اهمیت جایگزینی آنها با کیسههای پلاستیکی رایج توضیح داده شد. همچنین افراد شرکتکننده در برنامه از تور گردشگری یاواش تیراختور ساوالان گشت نیز به صورت رایگان بهرهمند شدند. روستای کنزق در 3 کیلومتری شرق شهر سرعین قرار گرفته و دارای غارهای متعدد و چشماندازهای زیبای طبیعی و تاریخی است و از نقاط گردشگرپذیر شهرستان سرعین به شمار میرود. به گزارش ایرنا، رئیس اداره حفاظت محیط زیست مشگینشهر نیز گفت: برنامه پاکسازی با هدف فرهنگسازی در زمینه حفظ محیط زیست و با شعار «طبیعتمان در حال نابودی است، باید تغییر را از خود شروع کنیم» برگزار و بخش اعظمی از مسیر منطقه گردشگری پارک جنگلی پاکسازی و زبالههای ریخته شده توسط مسافران تابستانی جمعآوری شد. «یوسف محمدی» افزود: با توجه به افزایش تعداد مسافران و گردشگران در مشگینشهر، لزوم برنامهریزی متولیان گردشگری برای ساماندهی و مدیریت پسماند مناطق و تفرجگاهها بیش از پیش احساس میشود. وی با تقدیر از عملکرد فعالان زیستمحیطی این شهرستان، اجرای چنین برنامههایی را گامی مثبت در جهت ارتقای فرهنگ حفاظت از محیط زیست ذکر کرد.
تاریخ روستای قدیم گنزق جدا از تاریخ آذربایجان به خصوص اردبیل نمی باشد. باتوجه به نامیده شدن آذربایجان به خصوص شرق آن به نام زیکرتو (سنگ شکن )و ساگارتی (ساکنان سرزمین غارهای سنگی ) در دوره مادها و هخامنشی در هزاره قبل از میلاد با توجه به انبوه معابد و منازل زیر زمینی کنده شده در دل سخره ها و تپه های باقیمانده از آن دوران بیانگر این است که این منطقه بخش وسیعی از سرزمین زیکرتو یا ساگارتی اشاره شده در سنگ نوشته و کتیبه های دوران هخامنشی و آثار مورخین می باشد. محوطه و غارهی این مکان بر اساس سفال های سطحی از دوران عصر آهن مسکونی بوده است . سفالهای پراکنده بر سطح تپه نشان دهنده تداوم سکونت تا دوره اشکانی را شامل میشود . که از دو قسمت تشکیل شده یکی بر روی بستر تپه ای طبیعی و نسبتا بلند و دیگری به صورت پراکنده در دامنه و داخل روستای قدیم گنزق واقع شده است . ابعاد بزگترین آن به قطر 10 متر و ارتفاع 8 متر و دارای فضای نشیمن راهرو مسکونی و اتاقک های ویژه که نمونه چنین غارها هایی در کشور بی نظیر می باشد . محوطه و غارهای تاریخی روستای کنزق با توجه به فاصله کم از شهر توریستی سرعین دارای قابلیت ویژه ای برای احیاء ، مرمت و بازسازی بوده که میتوان به عنوان یک اثر تاریخی و ملی مورد بازدید همگان قرار گیرد . در دوره ساسانیان نیز آذربایجان دوکرسی بنام اردبیل و گنزق داشته است . مردمان آن زمان بر اساس اعتقادات خود معابد آتشکده ها دهها غار زیرزمینی ، چله خانه روستای کنزق و ضمنا آرامگاه امام زاده سید صادق از نوادگان امام جعفر صادق میتوان اشاره کرد . به همین منظور از سوی شورای سیاست گذاری محوطه و غارهای تاریخی کنزق ثبت و به فهرست آثار ملی کشور اضافه شده است . جهت افزایش ماندگاری گردشگران در منطقه توریستی و گردشگری سرعین همچنین معرفی قدمت فرهنگ و آداب رسوم مردم استان اردبیل جهت تسهیل در بازدید و حضور گردشکران در این منطقه و محوطه باستانی ، تارخی نیاز مبرم به برنامه ریزی به شرح ذیل می باشد . همچنین با عنایت به موارد اشاره شده دربالا تأثیر احیای این وستای تاریخی گنزق در جذب گردشگر داخلی،خارجی و رونق اقتصاد منطقه و استان انکار ناپذیر می باشد ...
اردبیل-سرعین =روستای تاریخی گنزق ...
ما را در سایت اردبیل-سرعین =روستای تاریخی گنزق دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : 3ardebilganzagha بازدید : 445 تاريخ : يکشنبه 26 اسفند 1397 ساعت: 1:14