گنزق باستانی کهن

 

 

 

 

 

 

 

 روستاي«گنزق»در دامنه کوه سبلان و در کنار دره‌اي زيبا واقع شده است. بيدزارهاي حاشيه دره، يونجه‌زارهاي سرسبز و نيز هواي بسيار تميز و پاک از مهم‌ترين جاذبه‌هاي طبيعي روستا به حساب مي‌آيند. ديگر جاذبه‌هاي گردشگري اين روستا عبارتند از:

خانه‌ هاي صخره‌اي که در سراسيبي تپه‌اي به صورت خانه‌هاي زيرزميني و با اشکال مختلف حفاري شده‌اند. جنس اين خانه‌ها از سنگ‌هاي رسوبي و ماسه فشرده است. برخي از منابع آگاهي قدمت اين خانه‌ها را هزارة اول قبل از ميلاد نسبت مي‌دهند.

آرامگاه امام‌زاده سيد صادق، «»گنزقکه از نظر مردم روستا، از نوادگان امام جعفر صادق (ع) مي‌باشد، زيارتگاه روستاييان است. اين آرامگاه که روبه‌روي روستاي قديمي«گنزق» قرار دارد، در اثر زلزله سال 1375 کاملاً تخريب گرديد و سپس نوسازي شد. در گذشته بناي اين آرامگاه با آجرهاي قرمز پخته شده و طرح هشت ضلعي ساخته شده بود. در ميان مردم روستا برگزاري مراسم محلي، مذهبي و آيين‌هاي ملي با استقبال ويژه‌اي همراه است.

مثلاً مراسم«شال سالاما» که در شب چهارشنبه سوري توسط پسران جوان انجام مي‌گيرد، از اين جمله است. در اين مراسم جوانان روستا، شال يا روسري بزرگي را از روزنه پشت‌بام خانه‌هاي فاميلي آويزان کرده و از صاحب خانه هديه‌اي طلب مي‌کنند. صاحب خانه نيز هديه‌اي بافتني يا خوراکي به شال يا روسري مي‌بندد. در پايان مراسم، هديه‌هاي جمع‌آوري شده مابين جوانان شرکت کننده تقسيم مي‌شود. در عيد نوروز، پس از مراسم تحويل سال، بزرگ‌ترها به افراد کوچ خانواده عيدي مي‌دهند و دسته‌جمعي به ديدار از خانواده‌هاي يکديگر مي‌پردازند و يا به زيارت امام‌زاده مي‌روند.

در ايام نوروز مردم روستا با اجراي بازي‌هايي از قبيل تخم‌مرغ بازي جلوة خاصي به اين جشن مي‌بخشند. روستاييان کنزق در برپايي مراسم سوگواري ايام محرم، با مشارکت در عزاداري به سينه‌زني و نوحه‌خواني مي‌پردازند و در شب‌هاي احياء ماه مبارک رمضان با تجمع در مسجد روستا ضمن عبادت و اجراي مراسم اين شب‌ها، تا سحر شب‌زنده‌داري مي‌کنند.

لباس مردان روستا مشتمل بر کت و شلوار است. برخي از مردان از کلاه شاپو استفاده مي‌کنند. در گذشته مردان اين روستا شلوار گشادي را که از پشم بافته يم‌شد مي‌پوشيدند و کلاه پوستي بر سر مي‌نهادند. جوراب پشمي بلند، پاتاوه(ساق‌بند) و چاروق نيز به عنوان پاپوش مورد استفاده قرار مي‌گرفت. لباس زنان روستا بيشتر از نوع لباس‌هاي محلي است. آنان پيراهن گلدار بلند و دامني چين‌دار(شليته يا تنبان) بر تن مي‌کنند و با«يايليق»(روسري) سر خود را مي‌پوشانند. تنوع رنگ در لباس‌هاي زنان و دختران اين روستا چشم‌گير است.

از انواع غذاهاي محلي روستاي  گنزقمي‌توان به«آش دوغ»(دوغا آشي يا آيران آشي)، «خشيل»، «سوغان سو»، «بزباش»، «شوربا»، «سوتلي پلو»، «قيقناغ»، انواع کباب و نان لواش محلي اشاره کرد. مهم‌ترين سوغات روستاي«گنزق» عبارت است از: انواع صنايع دستي ماند گليم‌هاي زيبا و منقش، جاجيم، فرش و همچنين انواع توليدات دامي، لبني و عسل. دسترسي: اين روستا تاریخی «گنزق» از طريق شهر سرعين قابل دسترسي است.

روستاي کوهستاني«گنزق» با بافتي متراکم، در جوار يکي از دره‌هاي زيباي سبلان استقرار يافته است. بافت کلي روستا طرحي منظم و الگويي شطرنجي دارد. خانه‌هاي صخره‌اي و زيرزميني که ابعادي متنوع و استقراري ناهمگون دارند، از ويژگي‌هاي اصلي اين روستا به شمار مي‌روند. برخي از اين خانه‌ها داراي روزنه و نورگير استوانه‌اي و برخي ديگر، دايره‌اي شکل و يا غيرهندسي هستند. در اين خانه‌هاي صخره‌اي طاقچه‌هايي با طاق‌هاي قوسي يا کنده‌کاري تعبيه شده است. نمونه نزديک به اين نوع خانه‌ها را مي‌توان در بافت سنتي روستاي ميمند در استان کرمان نيز ملاحظه کرد. در خانه‌هاي جديد روستا مصالح تيرآهن، آجر، سيمان، گچ و سنگ به کار رفته است. چشم‌انداز کلي روستا تلفيقي از کوه، درخت‌زار و خانه‌هاي صخره‌اي است. بنابراين دو نوع الگوي سکونت قديمي و جديد در روستا وجود دارد.